Propyl Paraben, còn được gọi là propyl 4-hydroxybenzoate hoặc E216 khi được sử dụng làm chất phụ gia thực phẩm, là một hợp chất hóa học thuộc lớp các hợp chất gọi là paraben. Paraben thường được sử dụng như chất bảo quản trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân và mỹ phẩm, cũng như trong một số sản phẩm dược phẩm và thực phẩm.

Chức năng chính của propyl paraben, tương tự như các loại paraben khác, là để bảo quản sản phẩm bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc và vi khuẩn khác mà có thể gây hỏng sản phẩm. Tuy nhiên, sự sử dụng của các loại paraben, bao gồm propyl paraben, đã được thảo luận và kiểm tra kỹ lưỡng trong các sản phẩm tiêu dùng do lo ngại về tiềm năng nguy hại cho sức khỏe.

2. Tính chất vật lý và hóa học của Propyl Paraben – C10H12O3

Tính chất vật lý

• Trạng thái: Bột tinh thể hoặc dạng hạt.
• Màu sắc: Trắng hoặc gần như trắng.
• Mùi: Không mùi hoặc có mùi nhẹ đặc trưng.
• Khối lượng phân tử: 180,20 g/mol.
• Nhiệt độ nóng chảy: 95 – 98°C.
• Độ hòa tan:
  • Hòa tan tốt trong ethanol, ether, acetone.
  • Ít tan trong nước (0,015 g/100 mL ở 20°C).
• Độ bay hơi: Không bay hơi đáng kể ở điều kiện thường.

Tính chất hóa học

• Cấu trúc hóa học: Là một ester của acid p-hydroxybenzoic với nhóm propyl (-C₃H₇) gắn vào.
• Tính ổn định: Ổn định trong điều kiện bảo quản khô ráo, tránh ánh sáng mạnh và nhiệt độ cao.
• Phản ứng thủy phân:
  • Trong môi trường kiềm mạnh (NaOH, KOH), Propyl Paraben bị thủy phân tạo thành acid p-hydroxybenzoic và alcohol propanol.
  • Phương trình phản ứng:  C10​H12​O3​+NaOH→C7​H6​O3​Na+C3​H7​OH
  • Tính kháng khuẩn: Nhóm hydroxyl (-OH) trên vòng benzen tạo tính kháng khuẩn mạnh, giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc.
  • Phản ứng oxy hóa: Ở nhiệt độ cao và môi trường oxy hóa mạnh, Propyl Paraben có thể bị phân hủy tạo thành các hợp chất phenolic.

3.Ứng dụng của Propyl Paraben – C10H12O3  do KDCCHEMICAL cung cấp

3.1. Chất bảo quản trong mỹ phẩm và chăm sóc cá nhân

Ứng dụng

Propyl Paraben là một thành phần quan trọng trong kem dưỡng da, sữa rửa mặt, dầu gội đầu, son môi, phấn trang điểm, kem chống nắng và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khác. Nó giúp kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm, giữ cho mỹ phẩm luôn an toàn trong suốt thời gian sử dụng.

Cơ chế hoạt động

Propyl Paraben thâm nhập vào màng tế bào vi khuẩn và nấm, phá hủy cấu trúc lipid và làm rò rỉ ion H⁺, gây mất cân bằng pH nội bào. Khi pH thay đổi, các enzyme thiết yếu trong tế bào vi khuẩn bị bất hoạt, dẫn đến sự gián đoạn quá trình trao đổi chất. Điều này ngăn chặn sự sinh trưởng của vi sinh vật, bảo vệ chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, Propyl Paraben còn có khả năng ức chế quá trình oxy hóa chất béo trong mỹ phẩm, ngăn chặn hiện tượng sản phẩm bị ôi thiu hoặc biến đổi mùi.

3.2. Chất bảo quản trong dược phẩm

Ứng dụng

Trong ngành dược phẩm, Propyl Paraben được sử dụng làm chất bảo quản trong thuốc bôi da, thuốc mỡ, siro ho, dung dịch kháng sinh, thuốc nhỏ mắt và các chế phẩm dược dạng lỏng khác. Nhờ khả năng kháng khuẩn, nó giúp bảo vệ thuốc khỏi sự nhiễm khuẩn trong quá trình bảo quản, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân sử dụng.

Cơ chế hoạt động

Propyl Paraben tương tác với protein màng tế bào vi khuẩn, làm thay đổi tính thấm của màng. Khi tính thấm bị rối loạn, các ion và phân tử quan trọng như K⁺, Na⁺ và ATP bị thất thoát ra ngoài, khiến vi khuẩn không thể duy trì hoạt động sống. Đồng thời, Propyl Paraben cũng ức chế quá trình tổng hợp DNA và RNA, làm gián đoạn quá trình phân chia tế bào, dẫn đến cái chết của vi khuẩn.

Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, Propyl Paraben có thể kết hợp với các chất bảo quản khác như Methyl Paraben và Ethyl Paraben để tạo hiệu ứng kháng khuẩn mạnh hơn, đặc biệt là đối với vi khuẩn Gram dương và nấm mốc.

3.3. Chất bảo quản trong thực phẩm và đồ uống

Ứng dụng

Propyl Paraben là một trong những chất bảo quản được sử dụng trong thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có đường, nước sốt, bánh kẹo và các sản phẩm đóng hộp. Nó giúp kéo dài thời hạn sử dụng của thực phẩm, ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn và men gây hư hỏng.

Cơ chế hoạt động

Propyl Paraben xâm nhập vào tế bào vi khuẩn và nấm men, làm rối loạn hoạt động của enzym chịu trách nhiệm tổng hợp protein và DNA. Điều này ngăn chặn quá trình phát triển và nhân đôi của vi khuẩn, giúp thực phẩm không bị ôi thiu trong thời gian dài. Ngoài ra, Propyl Paraben còn có tác dụng ức chế phản ứng oxy hóa lipid, giúp ngăn chặn quá trình ôi dầu trong thực phẩm chứa chất béo.

3.4. Chất bảo quản trong công nghiệp dệt may và da thuộc

Ứng dụng

Propyl Paraben được sử dụng để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm trên vải sợi, da thuộc, len và các sản phẩm dệt may khác. Nó giúp duy trì chất lượng vải sợi, hạn chế mùi hôi và hư hỏng do vi sinh vật.

Cơ chế hoạt động

Propyl Paraben hấp thụ vào cấu trúc sợi vải hoặc da, tạo ra một môi trường có độ pH bất lợi cho sự phát triển của vi khuẩn. Khi tiếp xúc với vi khuẩn và nấm, nó phá hủy cấu trúc tế bào của chúng. Khiến vi sinh vật mất khả năng phát triển và nhân đôi. Điều này giúp bảo vệ sản phẩm dệt may khỏi nấm mốc, đảm bảo chất lượng lâu dài.

3.5. Chất bảo quản trong sản phẩm tẩy rửa và vệ sinh

Ứng dụng

Propyl Paraben có mặt trong các dung dịch tẩy rửa, xà phòng, nước rửa chén, nước lau sàn, dung dịch sát khuẩn và sản phẩm vệ sinh cá nhân. Nó giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, kéo dài hạn sử dụng của sản phẩm và đảm bảo hiệu quả làm sạch.

Cơ chế hoạt động

Propyl Paraben hòa tan vào dung dịch tẩy rửa và phân tán đều trong sản phẩm, tạo ra một lớp bảo vệ chống vi khuẩn. Khi tiếp xúc với vi khuẩn, nó gây rối loạn trao đổi ion trong tế bào, làm giảm khả năng sống sót và phát triển của vi khuẩn gây hại.

Tỷ lệ sử dụng % Propyl Paraben – C10H12O3

Tùy vào từng ngành công nghiệp, Propyl Paraben được sử dụng với các tỷ lệ khác nhau để đảm bảo hiệu quả bảo quản mà vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.

1. Trong mỹ phẩm

• Tỷ lệ sử dụng: Tối đa 0,14% theo quy định của FDA và EU khi kết hợp với các paraben khác.
• Ứng dụng: Bảo quản kem dưỡng, sữa rửa mặt, dầu gội, nước hoa, phấn trang điểm.

2. Trong dược phẩm

• Tỷ lệ sử dụng: 0,01 – 0,1% trong các dung dịch thuốc uống, thuốc tiêm, thuốc mỡ.
• Ứng dụng: Kéo dài thời gian bảo quản thuốc, ngăn chặn vi khuẩn và nấm phát triển.

3. Trong thực phẩm

• Tỷ lệ sử dụng: Tối đa 0,1% theo quy định của FDA đối với thực phẩm chế biến sẵn.
• Ứng dụng: Bảo quản bánh kẹo, nước sốt, thực phẩm đóng hộp, sản phẩm từ sữa.

4. Trong công nghiệp hóa chất

• Tỷ lệ sử dụng: 0,05 – 0,2% tùy theo yêu cầu bảo quản sản phẩm.
• Ứng dụng: Ngăn chặn vi khuẩn, kéo dài tuổi thọ của keo dán, sơn, chất phủ.

Ngoài Propyl Paraben – C10H12O3 thì bạn có thể tham khảo thêm các hóa chất dưới đây: 

• Methyl Paraben (C₈H₈O₃) – Chất bảo quản phổ biến trong mỹ phẩm và dược phẩm.
• Ethyl Paraben (C₉H₁₀O₃) – Sử dụng nhiều trong thực phẩm và dược phẩm.
• Butyl Paraben (C₁₁H₁₄O₃) – Có tính kháng khuẩn mạnh hơn, dùng trong mỹ phẩm và công nghiệp.
• Phenoxyethanol (C₈H₁₀O₂) – Ít gây kích ứng, thường được kết hợp với các chất khác để tăng hiệu quả.
• Sodium Benzoate (C₇H₅NaO₂) – An toàn hơn, được sử dụng trong thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm.
• Potassium Sorbate (C₆H₇KO₂) – Hiệu quả trong việc ức chế nấm men và vi khuẩn.
• Sorbic Acid (C₆H₈O₂) – Ức chế vi sinh vật mà không ảnh hưởng đến hương vị thực phẩm.
• Benzoic Acid (C₇H₆O₂) – Được sử dụng rộng rãi trong nước giải khát và thực phẩm chế biến.
• Nisin (C₁₄₃H₂₃₀N₄₂O₃₇S₇) – Chất bảo quản tự nhiên có nguồn gốc từ vi khuẩn Lactococcus lactis.

4. Cách bảo quản an toàn và xử lý sự cố khi sử dụng Propyl Paraben – C10H12O3 :

4.1. Bảo quản Propyl Paraben đúng cách

Điều kiện môi trường

• Nhiệt độ: Bảo quản ở nhiệt độ phòng (dưới 25°C), tránh môi trường có nhiệt độ cao để hạn chế phân hủy hóa học.
• Độ ẩm: Không để ở nơi có độ ẩm cao, vì Propyl Paraben có thể hút ẩm nhẹ. Làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
• Ánh sáng: Tránh ánh sáng trực tiếp, đặc biệt là tia UV, vì có thể làm biến tính một phần cấu trúc phân tử, giảm hiệu quả bảo quản.

Bao bì và đóng gói

• Bao bì kín: Sử dụng thùng nhựa hoặc thùng kim loại có nắp đậy kín. Tránh tiếp xúc với không khí để hạn chế oxy hóa.
• Chất liệu bao bì: Dùng vật liệu chống thấm và trơ hóa học như polyethylene hoặc thủy tinh để bảo quản lâu dài.
• Ghi nhãn rõ ràng: Ghi rõ tên hóa chất, nồng độ, ngày sản xuất. Hạn sử dụng và cảnh báo an toàn trên bao bì.

Tránh nhiễm chéo

• Không bảo quản chung với acid mạnh, kiềm mạnh hoặc chất oxy hóa để tránh phản ứng không mong muốn.
• Để xa nguồn phát tia lửa, nhiệt độ cao hoặc các khu vực có khả năng gây cháy nổ.

4.2. An toàn khi sử dụng

Biện pháp bảo hộ cá nhân

• Găng tay bảo hộ: Sử dụng găng tay cao su hoặc nitrile khi tiếp xúc với Propyl Paraben dạng bột hoặc dung dịch đậm đặc.
• Kính bảo hộ: Đeo kính bảo hộ chống hóa chất để tránh rơi vào mắt.
• Khẩu trang hoặc mặt nạ lọc khí: Nếu làm việc trong môi trường có bụi mịn. Cần đeo khẩu trang chuyên dụng hoặc sử dụng hệ thống hút bụi.

Nguyên tắc làm việc an toàn

• Làm việc trong khu vực thông gió tốt: Nếu sử dụng ở dạng bột, cần có hệ thống hút khí để tránh hít phải bụi hóa chất.
• Không ăn uống trong khu vực làm việc: Để tránh nguy cơ nhiễm hóa chất vào cơ thể qua đường tiêu hóa.
• Rửa tay sạch sau khi tiếp xúc: Dù chỉ tiếp xúc ở mức độ thấp, vẫn cần rửa tay kỹ bằng xà phòng để loại bỏ hoàn toàn hóa chất.

4.3. Xử lý sự cố khi sử dụng

Trường hợp rò rỉ hoặc tràn đổ

• Xử lý khô: Dùng vật liệu hấp thụ như cát, đất hoặc than hoạt tính để thu gom chất tràn.
• Không xả thẳng vào hệ thống nước thải: Vì có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật xử lý nước.
• Đóng gói chất thải: Thu gom vào túi chuyên dụng và gửi đến cơ sở xử lý hóa chất theo quy định.

Trường hợp tiếp xúc với da

• Rửa sạch ngay bằng nước: Nếu có kích ứng, sử dụng xà phòng nhẹ để làm sạch hoàn toàn.
• Theo dõi phản ứng trên da: Nếu xuất hiện mẩn đỏ hoặc ngứa, cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Trường hợp tiếp xúc với mắt

• Rửa ngay dưới vòi nước sạch trong 15 phút: Giữ mắt mở để nước chảy liên tục loại bỏ hóa chất.
• Đến cơ sở y tế ngay nếu có kích ứng nghiêm trọng: Đặc biệt nếu cảm thấy đau, giảm thị lực hoặc đỏ mắt kéo dài.

Trường hợp hít phải bụi Propyl Paraben

• Di chuyển ngay ra nơi thoáng khí: Nếu cảm thấy khó thở hoặc ho nhiều.
• Dùng mặt nạ dưỡng khí nếu cần thiết: Trong trường hợp bị ngạt do hít phải lượng lớn bụi.
• Nếu triệu chứng không thuyên giảm, cần đến cơ sở y tế.

Trường hợp nuốt phải

• Súc miệng ngay bằng nước sạch để loại bỏ hóa chất còn trong khoang miệng.
• Không gây nôn nếu chưa có chỉ định từ nhân viên y tế.
• Đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay để kiểm tra và xử lý kịp thời.

Bạn có thể tham khảo thêm các loại giấy tờ khác của Propyl Paraben – C10H12O3 dưới đây: 

• SDS (Safety Data Sheet).
• MSDS (Material Safety Data Sheet)
• COA (Certificate of Analysis)
• C/O (Certificate of Origin)
• Các giấy tờ liên quan đến quy định vận chuyển và đóng gói CQ (Certificate of Quality)
• CFS (Certificate of Free Sale)
• TCCN (Tờ Chứng Chứng Nhận)
• Giấy chứng nhận kiểm định và chất lượng của cơ quan kiểm nghiệm (Inspection and Quality Certification)
• Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (Food Safety Certificate)
• Các giấy tờ pháp lý khác: Tùy thuộc vào loại hóa chất và quốc gia đích